Pojęcie, zakres i organizacja pierwszej pomocy.

Wypadki i urazy wynikające z bezmyślnego albo celowego działania powodują co roku na świecie śmierć 3,5 miliona osób, a 35 milionów ludzi czynią inwalidami. Koszty tych tragedii według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oceniane są na 500 miliardów dolarów. W Polsce- podobnie jak na świecie- obrażenia ciała, po chorobach układu sercowo-naczyniowego i nowotworach, są trzecią przyczyną zgonów, a wśród mężczyzn w wieku do 45 lat nawet pierwszą. Według WHO około 20% zgonów spowodowanych jest wypadkami komunikacynymi. Co trzecia ofiara wypadku- z poważnymi obrażeniami wielonarządowymi- umiera.

Analiza przyczyn zgonów o0fiar nagłych wypadków wykazuje, że w wielu przypadkach możliwe było uratowanie poszkodawanych pod warunkiem podjęcia właściwych dziłań na miejscu zdarzenia. Działanie te powinny być rozpoczęte jak najszybciej przez osoby, które znalazły się tam zaraz po wypadku. Natychmiastowe podejmowanie podstawiwych sposobów podtrzymywania czynności życiowych oraz wczesne wezwanie pogotowia ratunkowego przez świadków lub uczestników wypadku ma decydujące znaczenie dla przeżycia ofiar zdarzenia!

Cele udzielania pierwszej pomocy:

• ratowanie ludzkiego życia;
• ratowanie ludzkiego zdrowia;
• ograniczenie skutków urazów i nagłych zachorowań;
• opieka nad poszkodowanym.

Czynności ratownicze wykonywane w ramach pierwszej pomocy na miejscu wypadku:

1. rozpoznanie stanu bezpośredniego zagrożenia życia;

2. wezwanie służb ratunkowych;
3. ewakuacja za strefy zagrożenia lub usunięcie czynnika szkodliwego dla rannego;
4. resuscytacja krążeniowo-oddechowa;
• udrożnienie górnych dróg oddechowych,
• sztuczne oddychanie metodą "usta-usta",
• pośredni masaż serca;
5. zatamowanie masywnego krwawienia zewnętrznego;
6. zaopatrzenie rany;
7. wykonanie unieruchomienia w przypadku urazów kostno-stawowych;
8. ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej;
9. ochrona poszkodowanego przed pogłębieniem wstrząsu;
10. zabezpieczenie poszkodowanego przed wpływem warunków atmosferycznych;
11. uspokojenie psychicznie poszkodowanego;

Łańcuch ratunkowy

Przebieg udzielania pomocy rannym i chorym od pierwszych chwil po nagłymwypadku lub zachorowaniu aż do specjalistycznego leczenia przez lekarzy w szpitalach określany jest mianem łańcucha ratunkowego.

O sukcesie działań lekarza w szpitalu, czyli o uratowaniu czyjegoś życia, wielokrotnie decydują pierwsze ogniwa łańcucha ratunkowego. Trzy pierwsze ogniwa mają za zadanie:

• utrzymanie przy życiu ofiary wypadku lub nagłego zachorowania poprzez wykonanie natychmiastowych zabiegów ratujących życie;
• zapobieżenie dalszym uszkodzeniom ciała;
• przygotowanie poszkodowanego to transporu.

Fazy akcji ratunkowej

Akcje ratunkowe prowadzane na miejscu wypadku i katastrofy charakteryzują sie występowaniem trzech faz. W tabeli przedstawiono fazy akcji ratunkowej z uwzględnieniem czasu.

I faza akcji ratunkowej nazywana jest także "platowymi minutami"- bardzo często są to najważniejsze minuty ratujące życie poszkodowanemu. W tym czasie należy wezwać pomoc specjalistyczną oraz wykonać pierwsze czynności ratownicze na miejscu zdarzenia.

II faza akcji ratunkowej nazywana jest "złotą godzina". 60 minut to okres, w którym ranni powinni zostać przewiezieni tronsportem sanitarnym do odpowiednio wyposażonych szpitalnych oddziałów ratunkowych, gdzie otrzymają specjalistyczną pomoc medyczną.

III faza akcji ratunkowej- odbudowa- to okres od kilku dni do kilku tygodni po wypadku. W tym czasie prowadzi się leczenie specjalistyczne i rehibilitację medyczną rannych i chorych w celu ograniczenia stopnia inwalidztwa poszkodowanych oraz zapewnienia im powrotu do pełnej sprawności życiowej. Powrót do strony głównej